Συναίσθημα - Leonard Mlodinow

Εκδόσεις Πεδίο - Συναίσθημα - Leonard Mlodinow

Λίγα λόγια για το βιβλίο:

Όταν σε κάποιες οικογένειες η κακή συμπεριφορά ενός παιδιού ξεπεράσει ένα συγκεκριμένο όριο, δίνουν στο παιδί λίγο χρόνο. Ή κάθονται και συζητούν μαζί του γιατί είναι σημαντικό να υπακούει ή να μην παρεκτρέπεται. Σε άλλες οικογένειες μπορεί ένας γονιός να του τις βρέξει στον πισινό. Η δική μου μητέρα, επιζήσασα του Ολοκαυτώματος, δεν έκανε τίποτε από τα παραπάνω. Όταν τα έκανα άνω-κάτω ή προσπαθούσα να πετάξω το τρανζιστοράκι στην τουαλέτα, η μητέρα μου λυσσούσε, έβαζε τα κλάματα και μου τσίριζε. «Δεν το αντέχω!» φώναζε. «Μακάρι να είχα πεθάνει! Γιατί επέζησα; Γιατί δεν με σκότωσε ο Χίτλερ;»

Τα ξεσπάσματά της με έκαναν να νιώθω απαίσια. Το παράξενο, όμως, είναι ότι ως παιδί πίστευα ότι η αντίδραση της μητέρας μου ήταν φυσιολογική. Μαθαίνετε πολλά πράγματα μεγαλώνοντας, όμως ένα από τα πιο δυνατά μαθήματα –που μερικές φορές χρειάζονται χρόνια θεραπείας για να το ξεμάθατε– είναι πως ό,τι λένε για εσάς οι γονείς σας είναι σωστό και ό,τι συμβαίνει στο σπίτι σας είναι το φυσιολογικό. Έτσι, λοιπόν, αποδεχόμουν τις εκρήξεις της μητέρας μου. Ήξερα, βεβαίως, ότι οι γονείς των φίλων μου, που δεν είχαν ζήσει το Ολοκαύτωμα, δεν θα έκαναν την αναφορά στον Χίτλερ. Ωστόσο, τους φανταζόμουν να ξεφουρνίζουν άλλες ακρότητες με παρόμοιο τρόπο. «Γιατί επέζησα; Γιατί δεν με πάτησε εκείνο το λεωφορείο;» «Γιατί δεν με παρέσυρε εκείνος ο τυφώνας;» «Γιατί δεν έπαθα καρδιακή προσβολή να πεθάνω;»

Η ιδέα ότι η μητέρα μου ήταν εξαίρεση στον κανόνα μού πέρασε τελικά από το μυαλό ένα βράδυ στο δείπνο, όταν ήμουν στο λύκειο. Εκείνη μιλούσε για το ραντεβού με έναν ψυχίατρο στον οποίο είχε πάει νωρίτερα. Η επίσκεψη ήταν υποχρεωτική επειδή η μητέρα μου είχε κάνει αίτηση για αποζημίωση από τη γερμανική κυβέρνηση εξαιτίας του Ολοκαυτώματος. Οι ναζί είχαν κατάσχει τη σημαντική περιουσία της οικογένειας όταν άρχισε ο πόλεμος, και έτσι έχασε τα πάντα. Όμως φαίνεται ότι οι αποζημιώσεις δεν βασίζονταν απλώς σε οικονομικά κριτήρια. Βασίζονταν σε ενδείξεις συναισθηματικών προβλημάτων που πήγαζαν από αυτά που οι αιτούντες είχαν περάσει. Στο πρόσωπο της μητέρας μου είδα μια έκφραση ενόχλησης για το γεγονός ότι ήταν υποχρεωμένη να πάει στο ραντεβού, και ήταν βέβαιη ότι, λόγω της εξαιρετικής ψυχικής υγείας της, θα της αρνούνταν την αποζημίωση. Όμως, καθώς ο αδελφός μου κι εγώ τσιμπολογούσαμε το άνοστο βραστό κοτόπουλο στα πιάτα μας, μας είπε –αγανακτισμένη– ότι ο γιατρός είχε βγάλει το συμπέρασμα ότι όντως είχε συναισθηματικά προβλήματα.